Với sự phát triển vượt bậc của nền kinh tế toàn cầu, kinh tế Việt Nam đang có những bước tiến mạnh mẽ. Song song với đó, vẫn có những kẻ mải mê theo đuổi đồng tiền mà bất chấp vi phạm pháp luật. Công nghệ lên ngôi, ngày càng có những thủ đoạn tinh vi che mắt xã hội và tội phạm kinh tế cũng ngày càng tăng. Tội phạm kinh tế là gì, đặc trưng và cách nhận biết những loại tội phạm kinh tế sẽ được trình bày chi tiết qua bài viết dưới đây.
Tội phạm kinh tế là gì?
Cho đến nay, trong các văn bản quy phạm pháp luật vẫn chưa có thể hiện rõ khái niệm về tội phạm kinh tế. Tuy nhiên, theo bộ luật Hình sự 1999 có chỉ ra rằng tội phạm kinh tế là một loại tội phạm xâm phạm đến sự ổn định và phát triển của nền kinh tế.
Tội phạm kinh tế thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật về quản lý kinh tế, gây thiệt hại cho Nhà nước, các tổ chức hoặc công dân. Thêm vào đó, tội phạm kinh tế luôn có những hành vi, phương thức hoạt động thay đổi liên tục dựa theo từng giai đoạn của nền kinh tế.
Đặc trưng của tội phạm kinh tế
Trong những năm gần đây, số lượng tội phạm kinh tế gia tăng gây ra nhiều vụ án kinh tế nghiêm trọng, làm thất thoát hàng nghìn tỷ khiến cả nước chấn động. Các hành vi phạm tội như trốn thuế, buôn lậu, xâm phạm sở hữu trí tuệ, làm hàng giả hàng nhái,… ngày càng nhiều cùng với những hành vi phạm tội nguy hiểm hơn. Tội phạm kinh tế thường có những đặc trưng như sau:
Đặc trưng “phụ thuộc” và “tránh né”
Ở bất kỳ giai đoạn kinh tế nào cũng có tội phạm kinh tế. Chúng phụ thuộc vào các chính sách Nhà nước ban hành, các công cụ quản lý kinh tế và cơ chế vận hành nền kinh tế Quốc gia. Mỗi khi chính sách mới ra đời, xuất hiện một quy định, một cơ chế mới, những hành vi phạm tội cũng sẽ nảy sinh theo chiều hướng đó.
Tội phạm kinh tế luôn có những hành vi, phương thứ hoạt động nhằm tránh né những chính sách, công cụ quản lý và cơ chế vận hành kinh tế. Những hành vi này xuất hiện trên các đối tượng am hiểu chính sách, nắm vững các chế độ quản lý và thành thạo trong cách tổ chức thực hiện.
Tội phạm kinh tế có âm mưu, thủ đoạn tinh vi.
Tội phạm kinh tế màng những nét đặc trưng của nền kinh tế. Khi kinh tế càng phát triển thì hành vi phạm tội càng tinh vi và đa dạng hơn. Sự tinh vi xảo quyệt của tội phạm kinh tế phụ thuộc nhiều vào chính sách tài chính, đầu tư, kết cấu kinh tế, tốc độ phát triển, quan hệ cung cầu,… của Quốc gia.
Trên thực tế, thủ đoạn tội phạm kinh tế thường xuất phát tại các nước phát triển. Sau đó, chúng thâm nhập, lây lan và phát tán đến các trung tâm kinh tế lớn của nước ta, dần dần lan tỏa đến các thành phố nhỏ và vùng nông thôn.
Hiện nay, tại Việt Nam tội phạm kinh tế càng xuất hiện nhiều ở những người có chức có quyền, am hiểu chính sách, lợi dụng sơ hở của cơ chế để trục lợi cho riêng mình. Đây không phải là một cá nhân mà có sự móc nối của nhiều thành viên, tổ chức có quy mô nên cơ quan chức năng rất khó phát hiện và điều tra. Thường những ngành nghề có lợi nhuận kinh tế cao sẽ xuất hiện nhiều tội phạm kinh tế chẳng hạn như ngành xây dựng, ngân hàng, bất động sản,…
Một số loại tội phạm kinh tế phổ biến
Các loại tội phạm kinh tế được đề cập đến tại Bộ luật Hình sự năm 2015. Trong đó, phổ biến nhất là tội buôn lậu, tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới, tội trốn thuế. Đến năm 2017 có bổ sung thêm các hành vi như:
– Vi phạm pháp luật theo hình thức đa cấp.
– Gian lận kinh doanh bảo hiểm.
– Có hành vi thực hiện quản lý tài sản Nhà nước lãng phí, gây thất thoát.
Xem thêm:
Giải đáp thắc mắc: Đánh ghen có phạm pháp không?
Cảnh giác với các hình thức lừa đảo bằng công nghệ tinh vi nguy hiểm
Những hình phạt đối với tội phạm kinh tế là gì?
Những kẻ gây nguy hại, tổn thất cho người khác, tổ chức hay quốc gia đều phải trừng trị thích đáng. Với tội phạm kinh tế có quy định về hình phạt như sau:
Về hình phạt chính
Các tội phạm xâm phạm trật tự quản lý kinh tế phải chịu các loại hình phạt như phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn, đình chỉ hoạt động có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.
Về hình phạt bổ sung
Người phạm tội kinh tế có thể bị cấm hành nghề, cấm giữ một số chức vụ nhất định, cấm làm một số công việc nhất định, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Pháp nhân có thể phải chịu các hình phạt bổ sung như phạt tiền, cấm lĩnh vực kinh doanh, cấm kinh doanh, cấm huy động vốn trong một thời gian nhất định.
Như vậy, bài viết trên đã nêu rõ khái niệm tội phạm kinh tế là gì. Qua đó có thể biết được đặc trưng của tội phạm, các loại tội phạm phổ biến và khung hình phạt. Trước khi có ý định tham gia góp vốn, đầu tư cho một cá nhân, doanh nghiệp nào đó, hãy tìm hiểu kỹ hoạt động của họ có tuân thủ quy định pháp luật. Có đủ khả năng kinh doanh, hoạt động, chi trả lãi, cổ tức, đảm bảo thu được lợi nhuận hay không.
Dịch vụ điều tra đối tác trước khi đầu tư của Thám Tử 3 Miền sẽ giúp bạn điều tra nhanh chóng, cho kết quả chính xác để bạn đưa ra lựa chọn đúng đắn nhất.
